Bransoletka (fr. bracelet), jej staropolska nazwa brzmi manela, to częsta ozdoba biżuteryjna, która jest noszona zarówno przez panie i panów, na nadgarstku lub w okolicy kostki na nodze. Jest to ozdoba osobista, często grawerowana w inicjały ukochanej osoby.
Czym jest bransoletka?
Współcześnie bransoletki często wykonywane są z (niekoniecznie drogiego) metalu, skóry lub nawet silikonu. Jednak najczęściej lubiane są takie ozdoby, które wykonano ze srebra lub złota. Ale zawsze największą popularnością cieszą się bransoletki wysadzane drogimi kamieniami. Często przedsmakiem zaręczyn były tak zwane bransoletki „białe”, które wykonane były z muszli lub pereł. Podobno szlachcic – XIX-wieczny Jan z Pakosławia, obdarzył taką bransoletką „białą” swoją późniejszą narzeczoną Jadwigę Mochnacką. Do zaślubin jednak nigdy nie doszło, ponieważ Jan zginął podczas wojen napoleońskich.
Armilla
Armille są to nietypowe bransoletki, które najczęściej noszone były na ramieniu, rzadziej na nadgarstku. Miały one postać wijącego się węża, oznaczającego grzech i wszelkie nieposłuszeństwo. Dość często spotykano z takimi ozdobami kurtyzany, których atrybutem był właśnie ten przedstawiciel rodziny gadów. Często też taką bransoletką znaczono niewolników, którzy przynależeli do określonego pana. Zatem na tej ozdobie wygrawerowana była miejscowość i herb właściciela.
Manela
Staropolska manela to też rodzaj bransoletki. Często była to owalna ozdoba wykonana ze złota, rzadziej, ale też spotykano jej wykonanie, z pereł lub drogich kamieni nanizanych na srebrną żyłkę. Zdarzało się też, że manela była podarunkiem od zakochanego młodzieńca pięknej pannie, która była wybranką jego serca, ale też zdarzało się, że manelę dawano przyszłej teściowej. Manelę zawsze darowywano wraz z naszyjnikiem, który był wykonany z takich samych kamieni i w ten sam sposób. Naszyjnik jednak dawano pannie już w dniu ślubu. Znana była manela pani Teofili, która otrzymała ją od powstańca styczniowego Sylwestra Grzałki ze Stawu Kunowskiego, który zginął podczas toczonych z zaborcą rosyjskim walkach pod Lubienią.
W różnych religiach
Niektóre grupy innowierców na bransoletkach mają wygrawerowane bóstwo, w które wierzą i podobno takowe się nimi opiekuje. Do takich grup należą słowiańscy rodzimowiercy i Celtowie.
Bułgarska Martenica
W Bułgarii istnieje tradycja, która nosi nazwę Martenica. Bułgarzy obdarowują się wzajemnie bransoletkami, które są wyplatane z kolorowych sznurków, rzemyczków i pasków, które nie koniecznie zakładane są potem na nadgarstek. Można je przypiąć sobie do ubrania, torebki, saszetek, a nawet do włosów.
A w Indiach…
Hindusi natomiast uwielbiają nosić bransoletki, na których grawerowane są bóstwa, które chronią ich przed chorobami i tak zwanym „złym okiem”. Niektóre zamężne Hinduski, noszą bransoletki nazywane w języku hindi „kangan”. Wykonuje się je ze złota lub srebra, często z wygrawerowanym imieniem własnym lub osoby ukochanej. Jest to pewnego rodzaju swoista więź między zakochanymi w sobie ludźmi. Zdarza się i tak, że ojciec nosi na nadgarstku taką bransoletkę z wygrawerowanym imieniem najstarszego syna, jako późniejszego jego dziedzica.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
