I Sekretarze PZPR
Cześć I
Czy wiesz że…..
Od końca wojny do rozwiązania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w 1990 roku mieliśmy siedmiu I sekretarzy Komitetu Centralnego. Byli nimi w kolejności pełnienia funkcji:
Bolesław Bierut: 22 grudnia 1948 – do 2 marca 1956
Edward Ochab: 20 marca 1956 – do 21 października 1956
Władysław Gomułka: 21 października 1956 – do 20 grudnia 1970
Edward Gierek: 20 grudnia 1970 – do 6 września 1980
Stanisław Kania: 6 września 1980 – do 18 października 1981
Wojciech Jaruzelski: 18 października 1981 – do 29 lipca 1989
Mieczysław Rakowski: 29 lipca 1989 – do 29 stycznia 1990 kiedy nastąpiło rozwiązanie PZPR
Bolesław Bierut był pierwszym i najbardziej mrocznym z wszystkich. I sekretarz w latach 1948-56 był często określany mianem jednego z "małych Stalinów" rządzących krwawo satelitami Związku Radzieckiego. Mimo upływu tylu lat jego przedwojenna i wojenna biografia wciąż kryje wiele tajemnic. Podobno kiedy pracował jako urzędnik w Mińsku po ataku III Rzeszy współpracował z Niemcami, a nawet nad swoim biurkiem powiesił portret Hitlera. Niektórzy twierdzą że mógł to zrobić bez obawy, bo był w tym czasie radzieckim agentem.
Bierut był odpowiedzialny za olbrzymi terror (ok. 400 tys. ofiar różnorakich represji
wliczając w to więźniów politycznych, obozów pracy przymusowej, a także skazanych za
nieprzestrzeganie ustawy o „socjalistycznej dyscyplinie pracy” i wszelkich innych więźniów
w wielu przypadkach sądzonych jako zwykli kryminaliści.
Kiedy został poinformowany przez Zastępcę Komisarza Ludowego Spraw Wewnętrznych,
Iwana Sierowa o mającym nastąpić aresztowaniu ówczesnych przywódców Polskiego
Państwa Podziemnego nie ostrzegł ich, a jedynie chciał opóźnić ich aresztowanie licząc na
przeciągnięcie działaczy niepodległościowych na swoją stronę. Podczas procesu 16
przywódców nazywał ich bandytami chcącymi obalić władzę ludową. Był także
odpowiedzialny za bezpodstawne aresztowanie i uwięzienie kardynała Stefana
Wyszyńskiego, za co został we wrześniu 1953 roku obłożony ekskomuniką.
Okoliczności jego śmierci w Moskwie w 1956 roku do dzisiaj nie zostały wyjaśnione.
Oficjalnie podano kilka wersji od zatoru płuc po atak serca. Jednak wielu historyków uważa,
że został usunięty na rozkaz Chruszczowa na fali destalinizacji, jako jeden z najbliższych
popleczników dyktatora.
Najdłużej pełnił swoją funkcję Władysław Gomółka od 1956 do 1970 roku. To właśnie on i przywódca NRD Walter Ulbricht przekonywali Breżniewa, że za wszelką cenę trzeba powstrzymać kontrrewolucję w Czechosłowacji, gdyż inaczej jej fala rozleje się na inne państwa demoludów. ówczesny I sekretarz miał nadzieję, że interwencja w Czechosłowacji wzmocni jego pozycję w Polsce co zresztą stało się faktem. Jednak to właśnie Gomułka, będący komunistą z krwi i kości wiele razy twierdził, że państwo komunistyczne, jakim była Polska, powinno mimo wszystko zachowywać jakiś element suwerenności od Związku Sowieckiego.
Związek Radziecki był dla Gomułki bardzo ważny, bo to od niego i jego władcy zależała
władza PZPR w Polsce oraz kształt zachodniej granicy kraju.
Ale mimo tego Gomułka uważał, że o tym jak ma wyglądać współpraca z "Wielkim
Bratem" powinno się decydować w Warszawie i wcale nie krył swojego zdania. Pod tym
względem był dużo mniej poddańczy Moskwie niż jego poprzednik Bierut.
Ten jak go nazywano "Towarzysz Wiesław" był zatwardziałym komunistą, który miał dość kiepskie zdanie o swoich rodakach. Tak mówił
" Trudno rządzić Polakami. Stawiają żądania, ale pracować im się nie chce. Chcieliby
pracować jak na Wschodzie, a brać pieniądze jak na Zachodzie "
Sam żył skromnie i nie potrafił zrozumieć, dlaczego jego rodacy chcieliby takie luksusy jak
samochód, czy kolorowy telewizor, albo inne dobra które na zachodzie Europy były już
czymś całkowicie normalnym. Pod tym względem jego patrzenie na świat zatrzymało się
gdzieś w latach 50-tych.
Ireneusz Piątek
