W książce w sposób uporządkowany i zwarty przedstawione zostały najważniejsze fakty dotyczące zesłania Polaków na Syberię. Autorki Ewa Kobela i Kamilla Jasińskia opisują najważniejsze miejsca znajdujące się we Wrocławiu, które poświęcone są pamięci Zesłańców Sybiru.
Zsyłki Polaków na Sybir w pamięci zbiorowej Polaków zajmują doniosłe miejsce. Losy Polaków w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu związane były się tylko z III Rzeszą, ale również ze Związkiem Radzieckim i Syberią, gdzie więzieni byli i pracowali w nieludzkich warunkach polscy zesłańcy. Wiedza na ten temat w starszych pokoleniach jest oczywiście większa, natomiast wśród młodych ludzi jest ogólna, a czasem szczątkowa.
W pierwszej części książki, będącej swego rodzaju przewodnikiem, Kobela i Jasińska opisują warunki geograficzne Syberii, kontekst prawny i organizacyjny, przyczyny, przebieg oraz skutki zsyłek na Sybir zarówno za czasów carskich w Rosji, jak i sowieckich po 1917 roku. Tysiące Polaków przeszły przez sybirskie piekło, wielu zginęło, a tylko niektórym udało się powrócić z dalekiego Wschodu ZSRR.
W drugiej części książki "Wrocław szlakiem pamięci Zesłańców Sybiru” Autorki pokazują miejsca pamięci Zesłańców Sybiru, które znajdują się we Wrocławiu, jak również przedstawiają okoliczności pojawienia się tych szczególnych miejsc i udział w ich powstaniu samych zesłańców.
Trzecią część przewodnika Kobela i Jasińska poświęciły Sybirackiemu Modlitewnemu Apelowi Pamięci. Został on odczytany w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Różańcowej we wrocławskich Złotnikach. Tego pamiętnego dnia 10 lutego 2019 r. przy samym Ołtarzu Matki Bożej Królowej Polski została wmurowana urna z ziemią pochodzącą z mogiły Polaka zesłanego na Sybir.
Związek Sybiraków, który został reaktywowany dopiero pod koniec lat 80. (1988 r.), swoją tradycją, statutem i działalnością wciąż wierny jest idei, że umarłym należy się pamięć, a żyjącym pojednanie. Tradycja sybiracka zakłada wyrzeczenie się nienawiści na rzecz pojednania i dążenia ku dobru wspólnemu. Sybir był złem, ale nie musimy go nienawidzić, trudno byłoby go też kochać za krzywdy wyrządzone tysiącom zesłańców i ich rodzinom. O Sybirze, podobnie jak o Auschwitz, należy pamiętać, pielęgnować tę pamięć i przekazywać następnym pokoleniom prawdę o nieludzkich zsyłkach, cierpieniu i śmieci poległych Polaków. Właśnie znajdujące się miejsca pamięci we Wrocławiu są upamiętnieniem tamtego tragicznego czasu oraz przestrogą, że nic podobnego nie może się powtórzyć. To lekcja historii nie tylko dla młodych ludzi, ale dla wszystkich. Musimy pamiętać i nie wolno nam zapomnieć, jak pisze we wstępie do przewodnika dr Marek Mutor dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”.
Książka "Wrocław szlakiem pamięci Zesłańców Sybiru”, którą wydało Nowe Wydawnictwo Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” jest poręczna, liczy 144 strony, zawiera ilustracje, które doskonale uzupełniają tę cenną wiedzę historyczną, którą przekazują nam Autorki.
Publikacja dostępna jest w sklepie internetowym https://sklep.zajezdnia.org/
