„Pod wspólnym niebem…” – przygotowania do wystawy Muzeum Historii Polski

„Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI – XVIII w.)” – to tytuł wielkiej wystawy przygotowywanej przez Muzeum Historii Polski.

 
Ekspozycja będzie czynna na Zamku Królewskim w Warszawie w dniach 3 maja – 31 lipca 2012.

Najważniejszym przesłaniem multimedialnej wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)”, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie, jest przedstawienie fenomenu dawnej Rzeczypospolitej – jednego z najbardziej zróżnicowanych językowo, wyznaniowo i kulturowo państw wczesnonowożytnej Europy.

Głównym celem wystawy „Pod wspólnym niebem…” jest przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo, formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego rządzonej przez naród szlachecki, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych. Chcemy pokazać bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to w swojej epoce było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Zamierzamy pokazać jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczymy również słabości. Wystawa jest również pretekstem by zapytać o obecność jej dziedzictwa w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe, które łączą nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy „wspólne niebo” ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.

Ekspozycja „Pod wspólnym niebem…” o powierzchni wystawienniczej ok. 700 m.kw. będzie składać się z sześciu modułów tematycznych, które zostały odpowiednio zaaranżowane do wymogów przestrzeni wystawienniczej użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie. Dwa pierwsze moduły prezentują zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Treść tego fragmentu ekspozycji będzie stawiać pytania o możliwości pokojowej koegzystencji (i czy aby zawsze i na pewno pokojowej?) różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Z kolei dwa kolejne moduły, stopniowo zawężają perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczy zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – w ostatnim module prezentujemy problem, jak nam się wydaje, nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?

Wśród bardzo cennych eksponatów na wystawie znajdą się m.in. oryginalny akt Unii Lubelskiej, kapa ze stroju ślubnego królowej Bony i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki autorzy wystawy wykorzystują rozmaite nowoczesne technologie ekspozycji m.in. mapy multimedialne oraz tzw. prezentacje poliwizyjne. Dzięki nim możliwa będzie m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także prawie nieznanych szkiców gdańszczanina Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.

Autorami scenariusza są dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk z MHP.

Autorką aranżacji jest Agnieszka Sowa-Szenk.

 

^{Różaniec, według tradycji ofiarowany przez króla Stefana Batorego sanktuarium na Jasnej Górze, Polska lub Siedmiogród, 2 poł. XVI w.}